Fermandarê Mezin Ş. Baran Mawa Berxwedana Nisêbînê vedibêje

Ş. Baran Mawa

Bê şik dema ku em qadên berxwedanê vedibêjin, ji her qadê behsa çend hevalan dikin. Bê şik ne tenê ev hevalên ku şehîd ketine û berxwe dane, bi dehan hevalên wan hene. Lê wek min duh jî got, em hemûyan nas nakin, ne naskirî ne, yan jî hevalên din yên din nas dikin, lê em hemûyan nas nakin. Gelek ji wan jî qet nayên zanîn. Belkî navê wî jî tune be, belkî jî qeyda wî tune be. Belkî jî nayê zanîn ku li wir şehîd bûne, lê ev nayê wê wateyê ku van kesan tenê li ber xwe dane. Bi rastî jî berxwedaneke mezin bû, kombûneke pir mezin bû.

Dema berxwedana Geverdê qediya, tenê Şirnex û Nisêbîn mabûn. Lewma hemû barê hemû berxwedanên xwerêveberiyê û vê têkoşînê ketiye ser milê Nisêbîn û Şirnexê. Dijmin êdî bi hemû hêza xwe, bi hemû hêzên xwe yên taybet, bi hemû teknîka xwe berê xwe da Şirnex û Nisêbînê.

Ji ber vê yekê teknîka ku berê li tu cihên berxwedanê nehatibû bikaranîn, li Nisêbînê, li Şirnexê hat bikaranîn. Hem ji bo me hem jî ji bo tevgerê di tecrubeyan de çêbû. Tecrûbeya şerê bajar, berxwedanên bajaran jî hebû. Her wiha nêzîkatiyeke ku ji tiştên qewimî ders girt û di encamê de Şirnex û Nisêbînê li ber xwe dan. Yanî bi dersên ji Cizîrê girtine, dersên ji Geverê girtine, dersên ji Sûrê girtine, bi tecrubeyên ku afirandine, bi tecrubeyên ji wan girtine berxwedan pêk anîn. Li Nisêbîn û Şirnexê ji berxwedanên heta wê rojê zêdetir derbe li dijmin dan. Ji berhevoka wan zêdetir. Tiştên ku taktîk girtin û kêmasiyên berê dubare nekirin derketin holê û li Cizîr û Sûrê, li van derên din, Şirnex û Nisêbînê amadekariyên xwe temam kirin. Di vî warî de berxwedaneke xurt derket holê. Nisêbîn û Şirnex ji bo berxwedana şerê bajêr cihên herî serkeftî û bihêz bûn ku kêm windahiyên xwe bidin û derbeyên zêde li dijmin bidin.

Dijmin li Nisêbînê 527 kuştî dide. Bi dehan wesayîtên zirxî hatin rûxandin. Li Şirnexê 514 kuştiyên dijmin hene û şehadet jî zêde nînin. Li Nisêbînê 37, li Şirnexê 50 heval xwe xelas kirin. Diviyabû ji destpêkê ve taktîka şerê bajêr ev bûya û me wisa bikira, lê bêtecrûbe û neamadekarî bû sedem ku em li cihên din berdêlên giran bidin. Lê Nisêbîn û Şirnex lûtkeya vê jiya. Mînak windahiyên dijmin li Cizîrê 128 e. Lê windahiyên dijmin li Nisêbînê 527, li Şirnexê jî 514 windahiyên dijmin hene. Zirara me ji sîh derbas nabe. Me bi rastî encamên xurt stand. Van berxwedanan di me de encamên pir xurt hene

dersên baş û gelek taktîkên nû pêş xistin. Her wiha balafir tenê li Nisêbînê hatin bikaranîn û balafir hatin aktîfkirin. Li qadên berxwedanê yên din tu balafir nehatin bikaranîn. Zêdetir teknîka ku li cihên din hatiye bikaranîn, li Nisêbînê, li Şirnexê hatiye bikaranîn. Lê taktîk û tedbîrên ku hevalan pêş xistin derbeke mezin li dijmin xistin. Sendroma Nisêbînê, li artêşa Tirk, di nava polîsên Tirk de derketiye. Wî hemû hêza xwe ya li şer guhert. Leşkerê xwe, polîsê xwe guhert, qeymeqam guhert, Midûrê Polîsan guhert. Lê li Nisêbînê çare nedît. Di dawîn de gotin em bajêr hilweşînin. Bi gulebarana ji dûr ve dest bi hilweşandina bajêr kirin. Lê ev jî alîkarî nekir. Heval dema cebilxaneya wan kêm bû biryara paşvekişandinê dan û paşve vekişiyan. Ji ber vê yekê jî dijmin li Nisêbînê hêrs bû. Hem hûn ê ewqas windahiyan bidin dijmin, hem jî bi paş ve bikişin, dijmin jî ferq nake. Ji ber vê hê jî dijmin qedexe ranekiriye. Ji ber ku dizane wî hemû şehîd nekiriye. Mînak, 10 roj piştî ku berxwedana Cizîrê bi dawî bû, hefteyekê qedexe rakir. Ji ber ku pê hesiya ku hemû şehîd bûne. Li Sûrê tavilê rakirin. Ji ber ku pê hesiya ku hemû şehîd bûne. Lê dizane ku li Nisêbînê şehîd nebûne û ji ber vê jî qedexeya derketina derve didomîne.

Nisêbîn ji bo wan veguherî birîneke bi xwînmij. Ji ber vê yekê niha li 6 taxên Nisêbînê kevir nemaye. Wêraniya li Nisêbînê ji ya Cizîrê pir û pir mezintir e. Paşê ev yek kirin. Wê rojê raporek derket û got ku li derveyî mizgefta wî avahî û avahî jî tuneye. Ew hemû hilweşandin. Niha li derdora Nisêbînê, derdora 6 taxan bi têlan ava kirine. Li vir careke din avahî û xanî nayên çêkirin, kes tê de û dernakeve. Dê derbeke bi vî rengî ya bi bandor li dijmin were xistin û windahî jî kêm be. Ev ji bo me bû lûtkeya Şerê Bajêr.

Nisêbîn cihê ku gel herî zêde destek dida pêvajoyên berxwedana Xwerêvebiriyê bû. Beşdariya gel baş bû. Cizîr bandoreke derûnî kir. Bandor li ser gel kir, lê ji bîr kirin ku ev yek jî li ser me gelek hêrs çêkir. Di rastiyê de tişta ku li Nisêbîn û Şirnexê qewimî, hêrseke mezin bû. Hêrsa Cizîrê bû hêrseke ku dijmin teqiya. Ez texmîn dikim ku wan ew hesab nekir. Ji ber vê yekê li Nisêbînê binketin, li Şirnexê binketin. Ji ber ku êdî ew qaîdeyek e. Ger hûn êrîşî cihekê bikin, teqez dê li hemberî vê berxwedan hebe.

Erê, mirov dikare heta radeyekê tirsê biafirîne, mirov dikare bi tirsê îdare bike, lê berxwedan neçar e. Ger hûn pisîkek jî bixin quncikê, ew ê di kêliya dawî de êrîşî we bike. Mesele çalakî û bertek e. Dê reaksiyonek û bandorek jî hebe. Dibe ku li hin cihan xwe cuda nîşan bide, cuda derkeve holê, lê wê di dawiyê de derkeve holê. Yanî bertekên Cizîrê, hêrsa ku Cizîrê afirandiye, wê  teqez li dijmin de biteqe. Nisêbîn û Şirnex jî beşeke biçûk a vê ye.